Nowy Rok to wyjątkowy moment do świętowania na całym świecie, jednak w Japonii ma on szczególne znaczenie, będąc jednym z najważniejszych świąt w kraju. Japońskie obchody Nowego Roku różnią się jednak od tych znanych w Polsce. Każdy, kto jest ciekaw japońskiej kultury, powinien poznać więcej szczegółów na temat Shōgatsu, czyli Japońskiego Nowego Roku.
Nowy Rok w Japonii
Japończycy obchodzą Nowy Rok 1 stycznia, zgodnie z kalendarzem gregoriańskim. Termin Shōgatsu san-ga-nichi dosłownie oznacza „trzy dni stycznia”, ponieważ japońskie obchody Nowego Roku zazwyczaj kończą się 3 stycznia. Dla Japończyków Nowy Rok to czas wyjątkowy i pełen symboliki. Wierzy się, że otwiera on drogę do „nowego”, dając szansę na rozpoczęcie lepszego życia oraz pozbycie się trudności z przeszłości. W Japonii Nowy Rok traktowany jest głównie jako święto rodzinne, w odróżnieniu od Polski.
Japońskie zwyczaje noworoczne
W Japonii istnieje wiele tradycji i zwyczajów związanych z przygotowaniami do Nowego Roku, które mają na celu uczczenie tej szczególnej chwili. Jednym z najważniejszych rytuałów jest gruntowne sprzątanie domu, które ma symbolizować oczyszczenie z trosk i zmartwień minionego roku, aby powitać nowy z czystym umysłem i przestrzenią. Ponadto, w nocy z 31 grudnia na 1 stycznia w całej Japonii rozbrzmiewają dzwony buddyjskich świątyń, które biją 108 razy. Liczba ta symbolizuje 108 ludzkich pragnień i trosk, które należy zostawić za sobą, aby wejść w nowy rok z czystą duszą.
Pierwszego dnia Nowego Roku rodziny gromadzą się przy domowych ołtarzach, aby modlić się, składać życzenia oraz podejmować postanowienia noworoczne. Często korzystają z tradycyjnych lalek daruma, które mają symboliczne znaczenie. Lalki te są zazwyczaj bez oczu, a domownicy, wypowiadając swoje życzenie, domalowują jednej z nich oko. Jeśli ich życzenie się spełni, dodają drugie oko, a jeśli nie, lalkę pali się w następny noworoczny wieczór, w ramach symbolicznego pożegnania niepowodzenia.
Noworoczna kolacja w Japonii
Z okazji Nowego Roku japońskie rodziny zbierają się, by wspólnie zasiąść do specjalnej kolacji. Tradycyjne noworoczne potrawy są starannie ułożone w specjalnych pojemnikach zwanych jubako i obejmują m.in. specjalne sake (Toso), osechi-ryōri (zestaw różnorodnych dań, takich jak krewetki, jajka, ryby), sushi, sashimi, zōni (zupa z ciastkami ryżowymi mochi) oraz bulion ozoni.
Każda z tych potraw ma swoje symboliczne znaczenie – ma zapewniać spełnienie noworocznych życzeń, zatarcie złych wspomnień oraz przyczynić się do długowieczności członków rodziny.